13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej – prawie 22 tys. obywateli II Rzeczypospolitej zamordowanych przez funkcjonariuszy NKWD na rozkaz sowieckich władz. Tego dnia w 1943 r. nazistowskie Niemcy opublikowały informację o odkryciu masowych grobów oficerów Wojska Polskiego. Mord dokonany na Polakach przez lata był trzymany w tajemnicy przez władze radzieckie. Zbrodnia Katyńska jest dziś jawnie uznawana za ludobójstwo, zbrodnię wojenną i zbrodnię przeciwko ludzkości. Egzekucje były prowadzone w ścisłej tajemnicy – ofiary pochowano w masowych grobach m.in. w Katyniu i Miednoje.
W całym naszym kraju znajduje się wiele pomników i tablic poświęconych ofiarom radzieckiej zbrodni. Takie miejsca znajdują się i w naszej Gminie Jabłoń. 13 kwietnia 2022 społeczność Szkoły Podstawowej w Gęsi w włączyła się w ogólnopolski program edukacyjny zainicjowany przez Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza ,,Katyń…ocalić od zapomnienia” i tego dnia został posadzony kolejny Dąb Pamięci upamiętniający przodownika Policji Państwowej Stefana Słoniewskiego, ur. 13 października 1900 r. w Dolinie, który związany był z Gminą Jabłoń w latach 1936-39. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940r. Pochowany w Miednoje na Polskim Cmentarzu Wojennym. Miejsca pamięci znajdują się i w Kolano – Kolonii na terenie zespołu pałacowo – parkowego, gdzie 18 kwietnia 2010r. zostały posadzone Dęby dla uczczenia Pamięci mieszkańców Kolana i Holenderni, przy Szkole Podstawowej im. Amelii hr. Łubieńskiej w Kolanie jak i na miejscowym cmentarzu.
Przy każdym z miejsc pamięci Dariusz Łobejko - wójt Gminy Jabłoń i Katarzyna Matczuk – dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Jabłoniu w imieniu samorządu i mieszkańców gminy złożyli kwiaty i zapalili światło – symbol świętości i chwały z nadzieją, że nigdy więcej taka historia się nie wydarzy i jako znak naszego hołdu, szacunku, pamięci…
Bohaterowie, którym zasadzono Dęby Pamięci:
- post. PP Antoni Styrnik s. Aleksandra ur. 9 lipca 1911 r. w Stoczku (pow. łęczyński). Od 1928r. rodzina Styrników przebywała w Kolonii – Kolano. Zamordowany przez NKWD w Twerze. Pochowany w Miednoje na Polskim Cmentarzu Wojennym.
- st. post. PP Wacław Bogucki s. Stanisława i Józefy z Wojtkowskich, ur. 9 maja 1899 r. w Holendernii. Więzień Ostaszkowa zamordowany przez NKWD w 1940r. w Twerze. Pochowany w Miednoje na Polskim Cmentarzu Wojennym.
- przod. PP Stanisław Kindracki s. Eliasza i Dominiki, ur. 15 marca 1896r. w Kolanie. Na początku wojny trafił do obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Został zamordowany przez NKWD w 1940 r. w Kalininie (obecnie Twer). Pochowany w Miednoje na Polskim Cmentarzu Wojennym.
- post. Adolf Główka s. Stanisława i Weroniki, ur. 24 kwietnia 1910r. w Dorotce. Na początku wojny trafił do obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Został zamordowany przez NKWD w 1940r. w Kalininie (obecnie Twer) . Pochowany w Miednoje na Polskim Cmentarzu Wojennym.
Prócz Zasadzonych Dębów Pamięci przy Szkole Podstawowej im. Amelii hr. Łubieńskiej widnieje pamiątkowa tablica poświęcona Kierownikowi Szkoły Powszechnej w Kolanie w latach 1927 – 1933. por. rez. Stanisławowi Machowskiemu. We wrześniu 1939r. dostał się do sowieckiej niewoli. Po krótkim czasie w obozie przejściowym w Szepietówce znalazł się w obozie jenieckim w Kozielsku. W kwietniu 1940r. został wywieziony do Lasku Katyńskiego i tam zamordowany. Ekshumowany z dołu śmierci, zidentyfikowany pod numerem 3124. Od 28 lipca 2000 roku spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. Na cmentarzu w Kolanie znajduje się krzyż upamiętniający Rodaków zamordowanych w Katyniu i Twerze w 1940 r.
Gminny Ośrodek Pomocy w Jabłoniu
